Η Αυστραλία παραβίασε τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο που κρατούνται αυθαίρετα στο νησί Ναούρου, αποφάνθηκε ένας φύλακας του ΟΗΕ, σε μια προειδοποίηση προς άλλες χώρες που επιθυμούν να αναθέσουν σε εξωτερικούς συνεργάτες την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου.
Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ εξέδωσε αποφάσεις σε δύο υποθέσεις που αφορούσαν 25 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που υπέστησαν χρόνια αυθαίρετης κράτησης στο νησιωτικό έθνος.
«Ένα συμβαλλόμενο κράτος δεν μπορεί να ξεφύγει από τις ευθύνες του για τα ανθρώπινα δικαιώματα όταν αναθέτει την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου σε άλλο κράτος», δήλωσε το μέλος της επιτροπής Mahjoub El Haiba.
Στο πλαίσιο μιας σκληρής πολιτικής που εισήχθη πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, η Αυστραλία έστειλε χιλιάδες ανθρώπους που προσπαθούσαν να φτάσουν στη χώρα με βάρκα σε κέντρα κράτησης στο νησί Manus στην Παπούα Νέα Γουινέα και στο μικρό έθνος του Ειρηνικού Ναούρου, που βρίσκεται βορειοδυτικά.
Τα θύματα και στις δύο περιπτώσεις υπέβαλαν καταγγελίες στην επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών με 18 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, κατηγορώντας την Αυστραλία για παραβίαση των δικαιωμάτων τους βάσει διεθνούς συνθήκης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την αυθαίρετη κράτηση.
Η Αυστραλία έχει απορρίψει τους ισχυρισμούς, επιμένοντας ότι οι καταχρήσεις στο Ναουρού δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της.
Όμως η επιτροπή του ΟΗΕ τόνισε ότι η Αυστραλία οργάνωσε τη δημιουργία του περιφερειακού κέντρου επεξεργασίας του Ναούρου και συνέβαλε στη λειτουργία και τη διαχείρισή του.
Η Ελ Χάιμπα είπε ότι η Αυστραλία έχει δικαιοδοσία επειδή «άσκησε σημαντικό έλεγχο και επιρροή στην περιφερειακή εγκατάσταση επεξεργασίας του Ναούρου».
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν μελετήσει τη δυνατότητα δημιουργίας παρόμοιων ρυθμίσεων για την εξωτερική ανάθεση των μεταναστευτικών πολιτικών τους.
Το βρετανικό σχέδιο για τη Ρουάντα τελικά εγκαταλείφθηκε αφού κρίθηκε παράνομο από τα δικαστήρια και μια αλλαγή κυβέρνησης, και το ιταλικό σχέδιο για κράτηση αιτούντων άσυλο σε κέντρα στην Αλβανία αντιμετώπισε προβλήματα πέρυσι όταν ένα δικαστήριο εξέφρασε αμφιβολίες για τη συμμόρφωσή του με την Ευρωπαϊκή Ένωση νόμος.
Οι αποφάσεις της Πέμπτης «στέλνουν ένα σαφές μήνυμα σε όλα τα κράτη: όπου υπάρχει εξουσία ή αποτελεσματικός έλεγχος, υπάρχει ευθύνη», είπε η Ελ Χάιμπα.
«Η εξωτερική ανάθεση εργασιών δεν απαλλάσσει τα κράτη από την ευθύνη τους. Τα υπεράκτια κέντρα κράτησης δεν είναι ζώνες απαλλαγμένες από ανθρώπινα δικαιώματα.
Η πρώτη υπόθεση που εξέτασε η επιτροπή αφορούσε 24 ασυνόδευτους ανηλίκους που αναχαιτίστηκαν στη θάλασσα από την Αυστραλία και μεταφέρθηκαν το 2014 στο υπερπληθυσμένο περιφερειακό κέντρο επεξεργασίας στο Ναουρού.
Κρατήθηκαν εκεί «υπό συνθήκες ανεπαρκούς νερού και υγιεινής, υψηλών θερμοκρασιών και υγρασίας και ανεπαρκούς υγειονομικής περίθαλψης», ανέφερε η ανακοίνωση της Πέμπτης.
«Σχεδόν όλοι αυτοί οι ανήλικοι υπέστησαν επιδείνωση της σωματικής και ψυχικής τους ευεξίας, συμπεριλαμβανομένου του αυτοτραυματισμού, της κατάθλιψης, των νεφρικών προβλημάτων, της αϋπνίας, των πονοκεφάλων, των προβλημάτων μνήμης και της απώλειας βάρους. »
Η επιτροπή είπε ότι η Αυστραλία δεν κατάφερε να δικαιολογήσει γιατί οι ανήλικοι δεν μπορούσαν να μεταφερθούν σε κέντρα στην ήπειρο πιο κατάλληλα για ευάλωτα άτομα.
Η επιτροπή αξιολόγησε χωριστά την περίπτωση ενός Ιρανού αιτούντος άσυλο που έφτασε με πλοίο στο νησί των Χριστουγέννων με πολλά μέλη της οικογένειάς του τον Αύγουστο του 2013 και μεταφέρθηκε επτά μήνες αργότερα στο Ναουρού.
Η γυναίκα αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας από τις αρχές του Ναούρου το 2017, αλλά δεν έχει απελευθερωθεί. Τον Νοέμβριο του 2018, μεταφέρθηκε στην Αυστραλία για ιατρικούς λόγους, αλλά παρέμεινε κρατούμενη σε διάφορες εγκαταστάσεις εκεί, ανέφερε η επιτροπή.
μετά την προώθηση του ενημερωτικού δελτίου
Καθόρισε ότι η Αυστραλία δεν είχε αποδείξει ότι η παρατεταμένη και αόριστη κράτηση της γυναίκας ήταν δικαιολογημένη.
Η επιτροπή κάλεσε την Αυστραλία να αποζημιώσει τα θύματα και να λάβει μέτρα ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοιες παραβιάσεις.
Η επιτροπή δεν έχει την εξουσία να αναγκάσει τα κράτη να ακολουθήσουν τις αποφάσεις της, αλλά οι αποφάσεις της έχουν βάρος φήμης.
Η αυστραλιανή κυβέρνηση, σε αλληλογραφία με την επιτροπή του ΟΗΕ, είπε ότι οι καταγγελίες ήταν απαράδεκτες επειδή η Αυστραλία δεν ήταν υπεύθυνη για τη μεταχείριση των αιτούντων άσυλο ή των προσφύγων στο Ναουρού.
Ωστόσο, είπε ότι «συνεργάζεται στενά» με την κυβέρνηση του Ναούρου «για να υποστηρίξει την παροχή υπηρεσιών υγείας, κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης».
Η Guardian Australia ζήτησε σχόλια από το Υπουργείο Εσωτερικών της Αυστραλίας.
Η Jana Favero, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Κέντρου Πόρων Αιτούντων Άσυλο, είπε ότι η απόφαση της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων «επιβεβαιώνει αυτό που λέγαμε και το οποίο είναι απολύτως σαφές εδώ και μια δεκαετία: ότι η Αυστραλία έχει καθήκον φροντίδας και ευθύνης σε όσους αναζητούν ασφάλεια.” στις ακτές μας.
Είπε ότι διαδοχικές αυστραλιανές κυβερνήσεις προσπάθησαν να αποφύγουν την ευθύνη απαγορεύοντας τους ανθρώπους στο εξωτερικό.
«Άνδρες, γυναίκες, παιδιά και οικογένειες έχουν υποφέρει και συνεχίζουν να υποφέρουν από τα χέρια Αυστραλών πολιτικών που έχουν εμμονή να τιμωρούν τους ανθρώπους που αναζητούν ασφάλεια και να διεκδικούν την ευθύνη μας τελειώνει μόλις στείλουμε ανθρώπους στον «άγνωστο». »
Το κέντρο επεξεργασίας του Ναούρου παραμένει η μόνη «βιώσιμη» υπεράκτια τοποθεσία της Αυστραλίας, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας διέταξε το κλείσιμο του κέντρου κράτησης στο απομακρυσμένο νησί Manus της PNG.
Η πολιτική και οι πρακτικές επεξεργασίας της Αυστραλίας στο εξωτερικό έχουν επικριθεί με συνέπεια από τα Ηνωμένα Έθνη, τις ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τους ίδιους τους πρόσφυγες.
Τουλάχιστον 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους καταυλισμούς, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών από φρουρούς, ιατρικής αμέλειας και αυτοκτονίας. Οι ψυχίατροι που στάλθηκαν να εργαστούν εκεί περιέγραψαν τις συνθήκες ως «εγγενώς τοξικές» και ισοδυναμούν με «βασανιστήρια».
